ბლოგი

I_Residency: ქალი ვიზუალური არტისტების და მწერლების დუეტების მიერ კარანტინის პერიოდში შექმნილი პროექტები

"დღეს აიკიდე"

ფოტო: ანკა გუჯაბიძე
ტექსტი: სალომე ასათიანი

უკვე სამი საათია გაუნძრევლად ზის სავარძელში. შეიძლება ოთხი. პირი გამშრალი აქვს, მაგრამ წყალი სამზარეულოშია და იქამდე ვერ მივა ახლა. მხრებზე სიმძიმე აწევს. გულზეც. თავშიც. ოფლიანი ხელით ხშირ-ხშირად ამოწმებს ტელეფონს - ცხრის ნახევარი, ცხრას თხუთმეტი აკლია, ცხრა. კომენდანტის საათი დაიწყო. მესიჯები არ არის. არც არავის დაურეკავს. ტელევიზორში საინფორმაციო გადის. მაგრამ ტელევიზორამდე ვერ მივა ახლა.

წუხელ ის ხმა ისევ მოვიდა, არადა თითქმის ჩაძინებული იყო. „ადექი, კუთხეში  დადექი, შებრუნდი და ისევ დაწექი. ადექი, თორემ გადაგედება და მოკვდები“.   მაშინვე ადგა. არ ახსოვს, რამდენ ხანს იდგა საძინებელი ოთახის კუთხეში. ერთი წუთი, შეიძლება ათი. მერე დაწვა და ისევ ხმა: „ყველა მოგიკვდება. მალე. მალე ყველა ერთად მოგიკვდება“. ამ ხმას ბავშვობიდან იცნობს. ერთხელ დაინახა კიდეც - საწოლის წინ, წიგნების თაროების თავზე მსუქანი მოხუცი ქალი იჯდა, უცინოდა და უცნაურად, სწრაფ-სწრაფად აქნევდა მოკლე ხელ-ფეხს. შიშისგან სუნთქვა შეეკრა, ყვირილი უნდოდა, მაგრამ ხმა ვერ ამოიღო, თითქოს დამბლა ჰქონდა დაცემული. მერე დაძინების ეშინოდა, დედას ტირილით თხოვდა შუქი არ ჩაექრო, არც თავის ოთახში, არც დიდ ოთახში, არც დერეფანში და არც არსად. მშობლებმა ექიმთან წაიყვანეს. მგრძნობიარე გოგოა, დიდი წარმოსახვა აქვს, მძაფრ შთაბეჭდილებებს და ემოციებს მოარიდეთ და თანდათან გაუვლისო, ასე თქვა. ცოტა მართლა გაუარა - სტუდენტობის პერიოდიდან ხმა იშვიათად აკითხავდა ხოლმე. აი ქმარს რომ შორდებოდა, მაშინ ესმოდა ხშირად - „მახინჯი ხარ. მსუქანი. უინტერესო. დებილი. არავის უყვარხარ“. და ახლაც ესმის, კარანტინში, დაძინება როცა უჭირს ხოლმე.

მარტო ყოფნას მიჩვეულია, ქმარს რაც გაშორდა, მას მერე სულ მარტო ცხოვრობს. არ ეგონა, ასე ძალიან თუ გაუჭირდებოდა ეს „თვითიზოლაცია“. ერთადერთი სამსახურში აღარ ვივლიო, ფიქრობდა - სხვა მხრივ ისედაც სახლში ატარებდა ხოლმე საღამოებს. მაგრამ ეს საღამოები ახლა ძალიან გრძელი და აუტანელი გახდა. სიცარიელის განცდა, რომელიც მძიმეა და მხრებზე და გულზე აწვება ხოლმე, საღამოობით ხდება გაუსაძლისი. „წიგნები უნდა ვიკითხო“ - ეუბნება თავის თავს. „ტანსაცმლის კარადაც დასალაგებელი მაქვს“.

იმ ღამითაც ვეღარ დაიძინა. გული ძალიან ჩქარა უცემდა, თან უცნაურად - შრიალით, ყურებში. თვალები დახუჭა და სამზარეულოს მაგიდაზე მიყრილი სამი ცალი სნიკერსი გაახსენდა. საკუთარ თავს დაპირდა, რომ ღამით აღარ შეჭამს. არა, მარტო ღამით კი არა, ხვალიდან საერთოდ ცოტას შეჭამს. მაგრამ ახლა ძალიან შია, ძალიან ცარიელია. სნიკერსებს საცხობიდან გუშინწინ მოტანილი ხაჭაპურის ნაჭერს აყოლებს, ხაჭაპურს ნაყინს. „მორჩა, ხვალიდან მართლა აღარ ვჭამ“ - ფიქრობს, თან სველ და მჟავე ტუჩებს ტუალეტის ქაღალდით იწმენდს და უნიტაზში მოტივტივე ხაჭაპურის ნაგლეჯს უყურებს. სტუდენტობის პერიოდში კვირაში რამდენჯერმე ემართებოდა ასე - სამზარეულოში მარტო იკეტებოდა, სწრაფად იტენიდა პირში ყველაფერს, რაც კი ხელში მოხვდებოდა, მერე ტუალეტში გარბოდა, ხმების ჩასახშობად წყალს მოუშვებდა და პირში ორი თითის ჩადებით საჭმელს ამოაღებინებდა ხოლმე. მაშინ გახდომა უნდოდა, ახლობლები სულ მის მრგვალ ლოყებზე ლაპარაკობდნენ. ახლა შედარებით გამხდარია, მაგრამ ღამით ისევ ბევრს ჭამს. „სახე ისევ დამიმრგვალდა“ - სევდით გაიფიქრებს ხოლმე, როცა აბაზანის სარკეში იყურება, ღებინების მერე. „ნუ რა ვქნა. კარანტინში ყველა სუქდება“.

რაც კარანტინი დაიწყო, ღამით ხშირ-ხშირად ეღვიძება და ოფლიანი ხელით ტელეფონს ამოწმებს. ოთხი საათი, ხუთის ნახევარი, ხუთი. ცოტა კიდევ რომ გათენდება, დედას დაურეკავს და წნევის ამბავს გამოკითხავს. დედა ხნიერია, სხვა ქალაქში მარტო ცხოვრობს და ადრიანად იღვიძებს ხოლმე. ხნიერ ადამიანებს ახლა განსაკუთრებით ემუქრებათ საფრთხე და დედა უკვე რამდენიმე კვირაა არ უნახავს. ვერც ნახავს - ქალაქი ჩაკეტილია, ტრანსპორტი არ მოძრაობს. „დედა მოგიკვდება. დედას ვეღარ ნახავ“ - ხშირად ასე ეჩურჩულება ის ხმა, როცა მოდის.

დილით სუპერმარკეტში იყო. ალბათ ამიტომაცაა დღეს ასე დაღლილი. ერთჯერადი ხელთათმანი ეკეთა, ხელი ცოტა უკანკალებდა, უხერხულად ეჭირა საყიდლების სია - „კარტოფილი, ვაშლი, ყავა, წიწიბურა, ზეთი, საპონი, ტუალეტის ქაღალდი“. მაღაზიაში ხალხი იყო, ყველას ნიღბები ეკეთა და ყველა ცდილობდა არ მიახლოებოდა სხვებს. ხალხის დანახვამ დაძაბა, გაოფლიანდა. მწვანე კალათაში სწრაფ-სწრაფად ალაგებდა საყიდლებს. „შოკოლადი დამავიწყდა“ - გაახსენდა უკვე სალაროსთან მისულს, არადა დიდ რიგში იდგა მოლარესთან მისაღწევად. სალაროს თავზე მარსის და სნიკერსის ბრიკეტები ეწყო და უცებ ძლიერი შიმშილი იგრძნო. ჩვევა აქვს, რომ კენტი რიცხვი ყოველთვის უნდა ამჯობინოს ლუწს - „დაცდილი აქვს კარგად“ - და ახლა სწრაფად უნდა გადაწყვიტოს, ერთი მარსი და ორი სნიკერსი იყიდოს, თუ ერთი სნიკერსი და ორი მარსი. დრო აღარაა,  მის საყიდლებს უკვე მოლარე ითვლის, მის უკან თავის რიგს ბევრი ხალხი ელოდება. ხელში ორ სნიკერსს და ერთ მარსს იღებს, მაგრამ ეს დაწყვილებული სნიკერსის ბრიკეტები დისკომფორტს უქმნის. ერთ სნიკერსს კიდევ ამატებს, მაგრამ ახლა მარსიანად ოთხი ბრიკეტი უჭირავს ხელში. „ცოტა სწრაფად, თუ შეიძლება“ – პირბადიდან გამოსცრის ვიღაც რიგში მდგომი. „სამ-სამს ავიღებ“, უცებ გაუელვებს თავში და უცებვე იაზრებს, რომ მაშინ ერთად ექვსი ბრიკეტი გამოუვა, ექვსიანი კი ცუდი ციფრია,  არ უყვარს. ოფლი ასხამს. სწრაფად აბრუნებს მარსს და მოლარის წინ სამ ცალ სნიკერსს ყრის, ცდილობს აღარც გახედოს რკინის მომცრო თაროს, რომელზეც მარსის ბრიკეტები აწყვია მეჩხერად. ხასიათი უფუჭდება. იცის, რომ ამაზე ფიქრი სისულელეა, რომ მარსის და სნიკერსის რაოდენობა არ შეიძლება რამის - კარგის ან ცუდის - მომასწავებელი იყოს. „ნევროზია“ - ეუბნება საკუთარ თავს. „ნევროზია, და უნდამივხედო“. მაგრამ დისკომფორტის განცდა არ ტოვებს. მთელი ზურგი სველი აქვს ოფლით.

მაღაზიიდან სახლამდე ფეხით მიდის. ახსენდება, რომ დღეს არავის დალაპარაკებია. მგონი არც გუშინ. საკუთარ თავს ეუბნება, რომ სახლში როგორც კი მივა, ჯერ დედას დაურეკავს და წნევის ამბავს გამოკითხავს, მერე ერთადერთ, ბავშვობის მეგობარს, რომლის ქმარიც ბევრს სვამს და კარანტინის დროს ნერვები ისე გაფუჭებია, ბავშვისთვისაც დაურტყამს ხელი. სამი დღის წინ ორმა თანამშრომელმა დაურეკა, ჯგუფური ზარით - სავარძელში იჯდა, როცა უცებ ვოტსაპის ზარი აწკრიალდა. ტელეფონის კამერაში უშნოდ ჩანდა, თმა დასაბანი ქონდა და სახეზეც შესიებული იყო. თან თავი ტკიოდა და ისევ იმ სიმძიმეს გრძნობდა - ზურგზე, მხრებზე, გულში. ამ ყველაფრის გამო დაიძაბა, ლაპარაკში ვერ ჩაერთო, ერთ მომენტში მგონი უადგილოდ გაეცინა - უხეშად, ხმამაღლა. მაშინ, როცა ერთ-ერთი ქალი თავის დედამთილზე ყვებოდა, ისეთი ნევროზი აქვს, ოთახიდან არ გამოდის და საჭმელს რომ ვაწვდით, ჭურჭელს სანიტაიზერს უსვამსო. „არ უნდა გამცინებოდა“ - გაიფიქრა მაშინვე. „უხერხული იყო. რას იფიქრებენ“.

პირველ დღეებში, როცა სამსახური ჯერ კიდევ ჰქონდა და ყველანი „ონლაინ“ მუშაობდნენ, თვითიზოლაცია უფრო ადვილი იყო. რაღაც ახალი რუტინული რიტმიც ჩამოუყალიბდა - ღამის მაისურზე პირდაპირ გადაიცვამდა ხოლმე ჯემპრს, შელახულ ლეპტოპს ხსნიდა და „ზუმით“ ელაპარაკებოდა კოლეგებს, ძირითადად სასტუმროს მენეჯერს. მერე უფროსის წერილი მიიღეს - რომ მუშაობას აჩერებენ, ჯანმრთელობის კორპორატიული დაზღვევა დროებით უწყდებათ და ყველა უხელფასო შვებულებაში გადის. „მოგეხსენებათ, შექმნილი ვითარების გამო ყველაზე დიდი, ტარგეტირებული და პროლონგირებული ზიანი  ტურისტულმა სექტორმა მიიღო მსოფლიოში. ეს გლობალური ტრენდი ჩვენი სასტუმროების ქსელსაც შეეხო. სტაფის კეთილდღეობა და ბენეფიტები ჩვენთვის პრიორიტეტულია და ვეცდებით რიზონულ დროში მოვახდინოთ რისკების ელიმინირება და სამომავლო ნაბიჯების კომუნიცირება. ბეიჯების დაბრუნება ჯერჯერობით არ არის საჭირო. გმადლობთ თანამშრომლობისთვის“ - იწერებოდა დირექტორი. ეს წერილი არ გაკვირვებია, თუმცა იმ დღიდან კიდევ უფრო მოემატა შფოთი. მას შემდეგ დღეში რამდენჯერმე ამოწმებს ფულს ანგარიშზე. „ორი თვე ალბათ მეყოფა. ორ თვეში იქნებ საზღვრებიც გაიხსნას“.

ამ საღამოს მართლა ძალიან დაღლილია. და დამძიმებული. დაღლილი იმითაც, რომ ეს ბოლო ხანებია სულ დაღლილია და დამძიმებული და სულ თავის თავზე ფიქრობს, სულ იცის რას გრძნობს - სევდიანია, შეშფოთებული, დაბნეული, თუ გაბრაზებული. იმედი აქვს, რომ ეს ყველაფერი კარანტინის ბრალია. ყველაფერი გაუვლის, როცა კარანტინი დამთავრდება. ტელეფონზე საათს ამოწმებს - ცხრა, ათის თხუთმეტი წუთი, ათის ნახევარი. პირი გამშრალი აქვს, ოფლი ასხამს და თითქოს ყელშიც ფხაჭნის რაღაც. ახსენდება, რომ დღეს, სუპერმარკეტში, ხალხში იყო. იმედია სიცხე არ აუწევს ახლა. იმედია ვინმესგან არ გადაედო.

„მალე მოკვდები. დღეს აიკიდე“ - ისევ ბრუნდება ხმა. „ყუთით დაგმარხავენ და მომკითხავიც არავინ გეყოლება“.

 

I_Residency (inside, isolation residency) სარეზიდენციო პროგრამა ქალი ვიზუალური არტისტებისა და მწერლებისთვის თბილისის ფოტო ფესტივალის ინიცირებით და გაეროს განვითარების პროგრამის (UNDP) და შვედეთის მთავრობის მხარდაჭერით განხორციელდა.