ბლოგი

I_Residency: ქალი ვიზუალური არტისტების და მწერლების დუეტების მიერ კარანტინის პერიოდში შექმნილი პროექტები

"სახეობა"

მულტიმედია: ნატა სოფრომაძე
ტექსტი: ლია ლიქოკელი

 

ჩიტები

სველ, შიშველ მიწას ჩრდილი ეფინება.

ჩემი მოცახცახე, გასაქცევად გამზადებული ჩრდილი,

რომელსაც ეგონა, ყველაფერი გამოიარა და ვეღარაფერი დააფრთხობდა.

სველ, შიშველ მიწას ჩემი სიტყვები ეფინებიან,

რომლებსაც ეგონათ, ყველაფერი უკვე თქვეს

და მხოლოდ საკუთარ თავსღა იმეორებენ გაუთავებლად,

მხოლოდ საკუთარ თავებს ღეჭავენ, როგორც უკანასკნელ ლუკმას ძილის წინ.

სველ, შიშველ მიწას ჩემი ფიქრის ფერფლი ეფინება.

ფიქრის, რომელმაც თავზე საკუთარი თავი გადაიფრქვია

და ცეცხლი წაიკიდა,

რომ ძვლებამდე, ყველა ფიქრის ჩონჩხამდე დამწვარიყო,

მთავარ ღერომდე, საბოლოო სიშიშვლემდე,

რომ იქნებ მთავარი აზრისთვის მიეგნო,

და მერე მოჰფენოდა გაზაფხულის მიწას,

რომელიც ახლა სველია, შიშველი,

და მოგვითხოვს ჩვენ,

ტერფებს გულის კარზე რომ ვუკაკუნებთ,

და ველოდებით, როდის ჩაგვითრევს.

ყველაზე მშვენიერი სიმშვიდით

შევასკდებოდი კედელს,

მაგრამ სიმარტოვეში და სიჩუმეში გამოწვრთნილი ჩემი თავი

მეტისმეტად გამძლე აღმოჩნდა.

სველ, შიშველ მიწას ვეფინები

ჩემი ჩრდილით, ჩემი სიტყვებით,

როგორც ყველაზე სასტიკი სიყვარულის მაღალ ტემპერატურაზე გამომწვარი

თიხის ქანდაკება,

რომელშიც ლითონის სული ჩაასხეს

და სთხოვეს,

გაზაფხულის პირველი ყვავილები დაეკრიფა.

...

ქალაქის თავზე ციმციმებდა

ჩვენთვის გასაგებ ენაზე გაციფრულებული მაწანწალა ძაღლების ყეფა

და ტროტუარებზე თავზე ხელგადასმული მხეცებივით გატრუნული

მანქანების ძილი,

და სანამ ისინი აიწყვეტდნენ,

ყველა დაკეტილ კარს მიღმა

სუნთქავდა ვიღაც

საშიში, გადამდები სუნთქვით,

და ყველამ ბეჯითად ავიკარით სახიფათო პირები,

რომ ჩვენიდან მხოლოდ სტერილური სიტყვები ამოსულიყო,

და ყველამ ერთად წმინდა წყალში განვიბანეთ ხელები,

რომ ამიერიდან მხოლოდ სუფთა საქმეები გვეკეთებინა.

და რადგან სწორედ ის წაგბილწავს, რაც ჩავა შენს პირში,

ჩავმწკრივდით, რომ უფრო ყოჩაღად, უფრო დაუზარლად გვეწარმოებინა

ასე დაუნდობლად მოსჯილი სიწმინდე,

და უკანასკნელმა ავტობუსმა

ჩემი მშობლიური სახლისკენ გადაზიდა ჩემი სხეული,

როგორც სპეციალური დანადგარი,

კარგად აწყობილი და მომზადებული

ყველაზე მნიშვნელოვანი შრომისთვის:

სახეობის გადასარჩენად.

...

ოღონდ დედა არ მომიკვდეს, ვამბობდი მე,

და ყველა მკვდარ ჩიტს ვიპოვი და ჩუმად დავმარხავ,

სანამ სხვები დაინახავენ.

ყველა ცუდ სიტყვაზე თითო ჩიტი კვდება,

მეუბნებოდნენ,

და ყოველდღე იხოცებოდნენ ჩიტები.

თუ ჩვენ რამეს დავაშავებთ, ისინი დაიხოცებიან,

ამბობდნენ ბავშვები, სანამ ქვიშის კოშკებს ვაშენებდით,

და იხოცებოდნენ ჩიტები მთელ დედამიწაზე.

როცა შენი ჩიტი ჩაიკეცავს ფრთებს,

დედა მოგიკვდება,

რადგან ყველა ჩიტზე ერთი დაღლილი ქალი მოდის,

ერთი ცალი დედაქალი,

და დედა მოგიკვდება გოგო,

და მისი შეკერილი ჩითის კაბა გითრთის მუხლებზე,

როცა მაღალ ბალახში

კიდევ ერთ მკვდარ მერცხალს პოულობ,

და გული ავად გიფართხალებს, სანამ მიწას თხრი

ჩიტების საიდუმლო სასაფლაოზე.

მერე კენჭებს დაალაგებ ახალ საფლავზე, რომ ამოიცნო

და სამუდამოდ დაიმახსოვრო - სწორედ ის იყო შენი ჩიტი,

როცა შენი ლამაზი დედა,

სხვა დედებს შორის ცისფერი ყვავილივით ამოწვერილი,

წამოდგება, კალთებს დაიბერტყავს

და იტყვის:

ჩემი დროა,

წავედი ცაში,

ჩემს ცუდ გოგოს მიმიხედეთ.

ოღონდ დედა არ მომიკვდეს, ვამბობ მე ახლა,

და სველ, შიშველ გაზაფხულის მიწაზე

ფრთხილად ვდგამ ფეხებს,

ნეტა ვინმე ხელს აიქნევდეს,

საბოლოოდ დამაფრთხობდეს, -

ავფრინდებოდი,

დავწყვეტდი მთელ ჭალაზე

მაღალი ძაბვის ანძებზე გადაჭიმულ სადენებს,

გადავუფრენდი ირმებით გავსებულ ტყეებს

და თევზებით დატენილ მდინარეებს,

გადავივლიდი ცას,

რომელიც ჩემი შიშის სარქველივით ფეთქავს

მთელი კაცობრიობის თავზე

და სადაცაა აფეთქდება.

..

სველ მიწას ნორჩი ჭინჭარი ეფინება

და ახლა უკვე შეგვიძლია, ჭინჭარი ვჭამოთ,

მალე რამე სხვა ბალახსაც ამოიყოლებს,

და ზაფხულამდე თავს გავიტანთ, გადავრჩებით.

ყველა ეზოში თითო შავი ყვავილი იშლება -

ქალები ჭინჭრის საკრეფად გამოდიან,

ისინი უნებურად იცვამენ ერთნაირ შავ ტანსაცმელს,

რომ თავისიანად მიიღოს მიწამ,

იცნოს მათი რუხი, კანზე ქვიშამოდებული ხელები,

და ჩემი ხელებიც უერთდებიან

მთელი სამყაროს ქალების ხელებს,

ჩვენ ყველა ერთად ვიზრდებით მიწისკენ

და კიდევ დიდხანს აღარ ამოვიხედავთ, -

ბარემ კვლებიც გავიყვანოთ,

რამე დავთესოთ, სანამ ასე ნაზია მიწა,

ჩავყაროთ მასში თეთრ პაკეტებში დაფასოებული

მწვანილისა და ბოსტნეულის თესლი,

ჩავყაროთ მასში ჩვენი შიშისა და

მარტივ დარდში გადარეული მარტივი სიხარულის თესლი,

იქნებ რამე ამოვიდეს, იქნებ რამემ გაიხაროს,

რომ ჩვენს შემდეგ,

თუ რამე გადარჩება,

ჩვენი მშვენიერი სიზმრები მაინც აყვავდნენ,

ჩვენი ბეჩავი, დამალული სიყვარულის ისტორიები,

ჩვენი გაჩენილი შვილების პირველი სიცილები

და გაუჩენელი შვილების არშემდგარი პირველი ნაბიჯები

გაზაფხულის სველ მიწაზე.

და სოფლის თავზე დაფრინავენ ყვავები და ჭილყვავები,

სანამ ჩვენ ღობეებზე გადავკიდებთ გადაძახილებს -

მეც აქ ვარ,

მეც ვიცხოვრე,

მეც დავიღალე.

...

მოვიდნენ ისინიც - გადამფრენები,

და კაკლის ხეს შერჩენილი სამი ყანჩიდან

ერთი თოფის ხმას შეეწირა.

თავქვე დაეკიდა თეთრი ნისლის ნაფლეთივით,

თითქოს დაჭრილმა ხემ

ტოტი გადამფრენი ყანჩის სხეულით გადაიხვია

და ბოლოსდაბოლოს გადაწყვიტა,

მთელი ქვეყნის დასანახად გამოეფინა თავისი ჭრილობები.

კიდევ მესროლეთ, ამბობდა ის,

ჩემი სხეული თქვენზე გამძლეა

და როცა თქვენი სუსტი ტერფები სველ მიწაში ჩატყდებიან,

მე ახალ ტოტებს ამოვიყრი.

და ვდგავარ და ვგრძნობ, როგორ ვფეთქავთ ყველა ერთად,

უსაფრთხო დისტანციაზე გადაჭიმული

სველი სუნთქვით გადაბმულები,

თითქოს მიწას გული უთრთოდეს,

თითქოს შემთხვევით წამოცდენილი სიტყვებივით

გვისვრის თავისი ნოტიო, ყველა თესლის გამხარებელი ყელიდან

და ცას გვახეთქებს, რომ როგორმე ერთმანეთი მოვისმინოთ,

თითქოს მთელმა კაცობრიობამ,

ყველა ადამიანმა დედამიწაზე

ერთდროულად მიიღო

მის ცხოვრებაში ყველაზე მნიშვნელოვანი წერილი,

და როცა ჩემი გავხსენი,

ჩიტის საფლავისკენ წახრილი ბავშვობა ამომივიდა,

შემომცინა და მკერდზე მომაბჯინა ვარდისფერი მუხლისთავები,

და ვდგავარ ახლა სველ, ბალახწამოღინღლულ მიწაზე

მეტისმეტად არსებული,

უცნობი თუ ნაცნობი მიკროორგანიზმებით გამოტენილი სხეულით,

და არ ვიცი, რა მოვუხერხო ჩემს უდროოდ გაღვიძებულ ბავშვობას,

როგორ შემოვხვიო ხელები,

რა ენაზე ვუმღერო და როგორ დავიფარო,

ის კი სადაცაა პირველ სიტყვებს იტყვის,

და ისღა დამრჩენია, ვუსმინო

და აღარასდროს დამავიწყდეს:

მე ხომ ჩიტი ვარ, მეტყვის ის,

ერთხელაც გავფრინდები

სადმე სხვაგან,

შორ, მშვენიერ სამყაროში,

რომ გავმრავლდე

და ჩემი სახეობა გადავარჩინო.








I_Residency (inside, isolation residency) სარეზიდენციო პროგრამა ქალი ვიზუალური არტისტებისა და მწერლებისთვის თბილისის ფოტო ფესტივალის ინიცირებით და გაეროს განვითარების პროგრამის (UNDP) და შვედეთის მთავრობის მხარდაჭერით განხორციელდა.

უკან